Eurocode en bevestiging van zonnepanelen: normen en veiligheid

De Eurocode: de basis van de structurele veiligheid van fotovoltaïsche installaties

Het installeren van zonnepanelen op een dak of op de grond is een langetermijninvestering die een strikte aanpak van structurele veiligheid vereist. Eurocode is de Europese norm die de betrouwbaarheid van montagesystemen voor zonnepanelen garandeert. In België, net als in Frankrijk, is de naleving van deze technische normen verplicht voor alle professionele fotovoltaïsche installaties.

In deze technische handleiding worden de Eurocode-principes beschreven die van toepassing zijn op fotovoltaïsche bevestigingen , methoden voor structurele berekeningen en conformiteitscriteria om de duurzaamheid van uw zonne-installatie in beide landen te garanderen.

“Voldoen aan de Eurocode-normen is geen optie: het garandeert een veilige, duurzame en verzekerbare fotovoltaïsche installatie voor minimaal 25 jaar.” – Constructiebureau

Wat is Eurocode en waarom is het van toepassing op fotovoltaïsche energie?

Definitie en reikwijdte

Eurocode verwijst naar een reeks Europese normen (EN) die het ontwerp en de berekening van bouwkundige en civieltechnische constructies regelen. Voor fotovoltaïsche installaties zijn drie Eurocodes met name relevant:

• Eurocode 0 (EN 1990) : Grondslagen van het constructief ontwerp en algemene principes
• Eurocode 1 (EN 1991) : Belastingen op constructies (windbelastingen, sneeuwbelastingen, eigengewicht)
• Eurocode 3 (EN 1993) : Ontwerp en berekening van staalconstructies (aluminium rails, metalen steunen)

Deze technische normen definiëren de klimatologische belastingen (wind, sneeuw, temperatuur) en de veiligheidsfactoren die moeten worden toegepast bij het ontwerpen van fotovoltaïsche montagesystemen .

Regelgevende verplichtingen in België en Frankrijk

In België is naleving van de Eurocode vereist voor:

• Commerciële en industriële installaties (>10 kWp)
• Woonvoorzieningen onderworpen aan bouwvergunning
• Elke installatie waarvoor een garantie van tien jaar vereist is
• Projecten die in aanmerking komen voor regionale subsidies (Wallonië, Brussel, Vlaanderen)

In Frankrijk is naleving van de Eurocode verplicht voor:

• Alle professionele installaties (>3 kWp met netaansluiting)
• Gebouwen waarvoor een bouwvergunning of voorafgaande aangifte vereist is
• Installaties die profiteren van afnameverplichtingen (EDF OA-contracten)
• Elke installatie waarvoor een garantie van tien jaar vereist is

Indien deze normen niet worden nageleefd, kan de netbeheerder (Enedis, ORES, RESA) de aansluiting weigeren en de garantie van de fabrikant ongeldig verklaren.

Fotovoltaïsche montagesystemen: typologie en selectiecriteria

Bevestigingen voor hellende daken

Hellende daken (pannen, leien, plaatstaal, stalen dakbedekking) vertegenwoordigen 75% van de residentiële installaties in België en Frankrijk. Wattuneed biedt verschillende oplossingen, aangepast aan elk type dakbedekking:

Tegelbevestiging

De Wattuneed tegelbevestigingsset bevat dubbele verstelbare haken voor verschillende tegeldiktes (30-60 mm). De installatie behoudt de integriteit van de waterdichtheid dankzij een bevestigingssysteem voor dakspanten, waarvoor niet in de tegels hoeft te worden geboord.

Belangrijkste technische punten:

• Corrosiewerende A2 roestvrijstalen haken
• Directe bevestiging aan de spanten (schroeven met een diameter van 8-10 mm)
• Aluminium rails 40x40 mm, maximale overspanning 1,2 m
• Naleving van Eurocode 1 voor wind- en sneeuwbelastingen

Bevestiging aan golfplaat

De plaatbevestiging maakt gebruik van speciale haken om de waterdichtheid van het dak te behouden. De doorvoerbevestigingen zijn voorzien van EPDM-afdichtingen die een waterdichte afsluiting van 25 jaar garanderen.

Bevestiging aan stalen dek

Het stalen daksysteem is bijzonder geschikt voor agrarische en industriële gebouwen. Het maakt een snelle installatie mogelijk met een liggende of staande oriëntatie, afhankelijk van de productiebehoeften.

Bevestiging aan leien

Installatie op een leien dak vereist zorgvuldige behandeling vanwege de kwetsbaarheid van het materiaal. Speciale leihaken verdelen de belasting over meerdere leien om breuk te voorkomen.

Bevestigingen voor platte daken (ballastsystemen)

Op platte daken maken de Blubase-montagesystemen van Wattuneed gebruik van verzwaarde systemen zonder boren , die voldoen aan de Eurocode en bestand zijn tegen opwaartse windkrachten.

Voordelen van gewogen systemen:

• Geen perforatie van het waterdichtingsmembraan
• Snelle installatie zonder dakwerkzaamheden
• Geoptimaliseerde kantelhoek (10-30°) voor maximale productie
• Ballast berekend volgens Eurocode 1 om stabiliteit te garanderen

Vloerbevestigingen

Voor grondgebonden fotovoltaïsche installaties zijn betonnen funderingen of schroefpalen nodig conform Eurocode 7 (geotechniek). De verankeringsdiepte is afhankelijk van de grondsoort en de lokale windbelasting.

Ontdek alle Wattuneed montagesystemen

Constructieberekeningen volgens Eurocode: praktische methodologie

Stap 1: Bepaling van de permanente belasting (G)

Permanente belasting omvat het gewicht van de zonnepanelen, montage-rails en accessoires:

• Paneelgewicht : 18-22 kg/m² (standaard panelen 400-550 Wp)
• Gewicht aluminium rails : 2-4 kg/m²
• Gewicht van haken en bevestigingen : 1-2 kg/m²

Het totale gewicht van een fotovoltaïsche installatie varieert tussen de 21 en 28 kg/m², wat een verwaarloosbare belasting is vergeleken met de structurele weerstand van een traditioneel frame (>100 kg/m²).

Stap 2: Berekening van de klimaatbelasting (Q)

Sneeuwlasten (Eurocode 1 - EN 1991-1-3)

De sneeuwbelasting varieert aanzienlijk, afhankelijk van de regio en de hoogte. Hier zijn de referentiewaarden voor België en Frankrijk:

Sneeuwlasten - BELGIË

Sneeuwlasten - FRANKRIJK

In Europees Frankrijk is het grondgebied verdeeld in 5 sneeuwzones (A1, A2, B1, B2, C1, C2, D, E) volgens de nationale bijlage van Eurocode 1:

De sneeuwlast wordt toegepast met een vormcoëfficiënt die afhankelijk is van de dakhelling:

• Dak 0-30°: coëfficiënt 0,8 (mogelijke ophoping)
• Dakhelling 30-60°: coëfficiënt 0,8 tot 0 (progressief schuivend)
• Dakhelling > 60°: coëfficiënt 0 (geen sneeuwophoping)

Windbelastingen (Eurocode 1 - EN 1991-1-4)

Wind oefent twee soorten krachten uit op zonnepanelen:

• Dynamische druk (voorzijde): duwt de panelen naar het dak
• Depressie (zuiging) (achterkant): gevaarlijk liftend effect

Referentiewindsnelheden - BELGIË

In België varieert de referentiewindsnelheid van 26 m/s (kust-Vlaanderen) tot 23 m/s (Ardennen). Deze snelheid neemt toe afhankelijk van de blootstelling:

Referentiewindsnelheden - FRANKRIJK

In Europees Frankrijk is het grondgebied verdeeld in 4 windzones volgens Eurocode 1 (NF EN 1991-1-4/NA):

Categorieën van terreinruwheid (Frankrijk en België):

De dynamische winddruk wordt berekend met de volgende formule:

q = 0,5 × ρ × V² × Cr × Ce

Of :

• ρ = dichtheid van de lucht (1,25 kg/m³)
• V = referentiewindsnelheid (m/s)
• Cr = terreinruwheidscoëfficiënt
• Dit = blootstellingscoëfficiënt volgens de gebouwhoogte

Dakranden en hoeken worden blootgesteld aan drukcoëfficiënten die 50% hoger liggen: in deze kritieke zones moet bijzondere aandacht worden besteed aan de versteviging van de bevestigingen.

Stap 3: Combinaties van acties (Eurocode 0 - EN 1990)

Eurocode vereist dat er verschillende combinaties van acties worden berekend om de weerstand van de constructie in alle mogelijke scenario's te verifiëren:

Fundamentele combinatie (ULS - Ultimate Limit State):

1,35 × G + 1,50 × Q₁ + 1,05 × Q₂

Of :

• G = permanente lasten (gewicht panelen + constructie)
• Q₁ = dominante variabele belasting (wind of sneeuw)
• Q₂ = variabele begeleidende belasting

Concreet voorbeeld - Installatie in België

Project: installatie van 6 kWp (15 panelen) in Waals-Brabant, dakhelling van 35°, landelijke ligging.

• Permanente belasting: 25 kg/m² × 30 m² = 750 kg
• Sneeuwbelasting: 65 kg/m² × 0,6 (vormcoëfficiënt) = 39 kg/m²
• Windbelasting: Druk 800 Pa + Vacuüm -1200 Pa

Kritische combinatie: 1,35 × 750 kg + 1,50 × (1200 Pa × 30 m²) = 55 kN hefkracht

Concreet voorbeeld - Installatie in Frankrijk

Project: installatie van 9 kWp (20 panelen) in de regio Parijs (windzone 1, sneeuwzone B2), dakhoek van 30°, blootstelling aan de voorsteden.

• Permanente belasting: 24 kg/m² × 40 m² = 960 kg
• Sneeuwbelasting: 55 kg/m² × 0,8 (vormcoëfficiënt) = 44 kg/m²
• Windbelastingzone 1: Vref 22 m/s → Druk 700 Pa + Vacuüm -1000 Pa

Kritische combinatie: 1,35 × 960 kg + 1,50 × (1000 Pa × 40 m²) = 61 kN hefkracht

Deze lasten moeten worden opgevangen door de ankers in het frame . Daarom is het belangrijk om geschikte schroeven (Ø8-10 mm, lengte 120-160 mm) te gebruiken en de constructie op stevige spanten te bevestigen.

Dimensionering van bevestigingsmiddelen

Aluminium steunrails

De aluminium rails vormen het frame van het bevestigingssysteem. Hun afmetingen zijn afhankelijk van:

• Overspanning tussen steunpunten : 0,8 tot 1,5 m, afhankelijk van het gedeelte
• Railsectie : 40×40 mm (standaard) tot 50×50 mm (hoge belasting)
• Traagheidsmoment : >8 cm⁴ voor 40×40 mm rail

De berekening van de maximale doorbuiging (vervorming) is in overeenstemming met Eurocode 3:

f_max = L/200 (L = overspanning in mm)

Bij een overspanning van 1200 mm mag de doorbuiging bij maximale belasting niet meer dan 6 mm bedragen.

Dakhaken en ankers

De bevestigingshaken moeten bestand zijn tegen trekkrachten (wind) en drukkrachten (sneeuw). De selectiecriteria zijn:

• Materiaal : roestvrij staal A2 of A4 (kustgebieden)
• Toelaatbare belasting : >1,5 kN per haak (getest volgens EN 1090)
• Hoogteverstelling : 30-60 mm om aan te passen aan de dikte van de hoes
• Bevestiging aan de spanten : Houtschroeven Ø8-10 mm, lengte 120-160 mm, aanhaalmoment 15-20 Nm

Anti-optilsysteem

In blootgestelde gebieden (Atlantische/Middellandse Zeekust, hoogvlakte) zijn versterkte anti-optillende voorzieningen verplicht:

• Verdubbeling van ankers aan dakranden en hoeken
• Gebruik van haken met verhoogde weerstand (>2,5 kN)
• Vermindering van de overspanning tussen de rails tot 1000 mm

Raadpleeg de gedetailleerde montage-schema's.

Verificatie van Eurocode-naleving: hulpmiddelen en bronnen

Software voor structurele analyse

Er zijn verschillende hulpmiddelen beschikbaar om Eurocode-berekeningen voor fotovoltaïsche montagesystemen uit te voeren:

• Valentin Software PV*SOL : Volledige dimensionering met Eurocode-module
• AutoCAD Structurele Analyse : 3D-modellering en eindige-elementenberekeningen
• SkyCiv Structural 3D : online platform met Eurocode-bibliotheek
• Eurocodes Tools : Automatische bepaling van wind-/sneeuwzones per gemeente (Frankrijk)

Wattuneed biedt een online toolbox met onder andere belastingscalculators en hulpmiddelen voor het bepalen van de juiste afmetingen voor montagesystemen.

Constructie ingenieursbureau

Voor installaties > 10 kWp of in risicogebieden (kwetsbare daken, extreme blootstelling) is de hulp van een bouwkundig ingenieursbureau aanbevolen of zelfs verplicht. De leveringen omvatten:

• Volledige Eurocode-berekeningsnotitie
• Montageschema's met technische details
• Certificaat van overeenstemming met EN-normen
• Rapport over de structurele sterkte (indien vereist)

Controles en certificeringen

De gecertificeerde bevestigingssystemen van Wattuneed worden in het laboratorium getest volgens de volgende normen:

• EN 1090 : CE-markering van staal- en aluminiumconstructies
• ISO 9001 : Kwaliteitsmanagementsysteem
• TÜV-certificering : mechanische weerstand en duurzaamheidstesten

Veelvoorkomende fouten die u tijdens de installatie moet vermijden

Te kleine bevestigingsmiddelen

Fout #1: Te weinig haken of rails gebruiken om kosten te besparen.

Gevolg: toenemende vervorming, scheuren bij storm, vervallen van de garantie.

Oplossing: Volg strikt de instructies van de fabrikant en de Eurocode-berekeningen.

Bevestiging buiten de spanten

Fout #2: De haken direct aan de planken of latten bevestigen, zonder dat ze de spanten bereiken.

Gevolg: Afscheuren bij de eerste windvlaag (weerstand <200 N in plaats van >1500 N).

Oplossing: Gebruik een keperdetector en schroeven van voldoende lengte (120-160 mm).

Geen lektest

Fout #3: De afdichting is niet gecontroleerd nadat het deksel is geboord (door de bevestigingen heen).

Gevolg: Waterinfiltratie, structurele achteruitgang, schimmelgroei.

Oplossing: Gebruik polyurethaankit of gebruik haken met geïntegreerde EPDM-afdichtingen.

Het niet respecteren van randzones

Fout #4: Dakrandpanelen installeren zonder de bevestigingsmiddelen te verstevigen.

Hierdoor ondervinden de randgebieden 50% hogere windkrachten (verhoogde drukcoëfficiënten).

Oplossing: verklein de afstand tussen de rails en verdubbel de verankeringspunten op kritieke plekken.

Klimaatzonefout

Fout #5: Sneeuw-/windbelastingen toepassen vanuit een verkeerd gebied (verwarring over de gemeente, onjuist geschatte hoogte).

Gevolg: Gevaarlijke ondermaatse afmetingen of onnodige en kostbare overmaatse afmetingen.

Oplossing: Controleer systematisch de exacte klimaatzone via officiële Eurocode-kaarten of online hulpmiddelen (Eurocodes Tools, Dlubal).

Onderhoud en periodieke inspecties

Frequentie van controles

Eurocode adviseert jaarlijkse visuele inspecties om het volgende te controleren:

• Staat van de rails en afwezigheid van corrosie
• Draai de bevestigingsmiddelen vast (houd rekening met de aanhaalmomenten)
• Afwezigheid van structurele vervorming
• Afdichting van penetratiepunten

Na elk extreem weertype (storm >100 km/u, sneeuwval >30 cm) is een grondige controle verplicht.

Levensduur en garanties

Bevestigingssystemen die voldoen aan de Eurocode bieden een levensduur van >25 jaar met fabrieksgarantie:

• Materiaalgarantie : 10-15 jaar (corrosie, breuk)
• Functionele garantie : 25 jaar (behoud van structurele prestaties)

De ondersteuning van Wattuneed ondersteunt installateurs en particulieren bij het monitoren en onderhouden van installaties in België en Frankrijk.

Ontdek al onze technische handleidingen

Veelgestelde vragen (FAQ)

Is Eurocode verplicht voor een residentiële fotovoltaïsche installatie?

In België: Ja, voor elke professionele installatie > 3 kWp en/of die een netaansluiting vereist. Niet-naleving hiervan kan leiden tot weigering van de aansluiting en het vervallen van de garantie. Kleine zelfinstallaties (< 3 kWp) vallen onder de best practices, zonder de vereiste voor gecertificeerde berekeningen.

In Frankrijk: Ja, voor elke installatie >3 kWp met netaansluiting of onderworpen aan voorafgaande aangifte/bouwvergunning. Installaties die profiteren van EDF OA-contracten moeten voldoen aan de Eurocode. Plug-and-play zonne-energiepakketten (<800 W) zijn vrijgesteld van constructieberekeningen.

Hoe kan ik de wind- en sneeuwzone in Frankrijk bepalen?

Er zijn verschillende methoden beschikbaar: 1) Raadpleeg de officiële kaarten in de nationale bijlagen NF EN 1991-1-3 en NF EN 1991-1-4, 2) Gebruik gratis online tools (Eurocodes Tools, Dlubal, Lisa.blue) die automatisch de zone per gemeente bepalen, 3) Neem contact op met uw gemeentehuis of een bouwkundig ingenieursbureau. Let op: de hoogte van uw project kan de sneeuwlast aanzienlijk beïnvloeden.

Wat is het verschil tussen doorgaande bout- en niet-doorgaande boutbevestigingen?

Doorlopende bevestigingsmiddelen : Deze doorboren de dakbedekking (schroeven in de dakspanten) en garanderen de beste mechanische weerstand, maar vereisen een versterkte waterdichtheid. Niet-doorlopende bevestigingsmiddelen : Haken die onder dakpannen of verzwaarde systemen (platte daken) worden geschoven, behouden de waterdichtheid, maar beperken de windweerstand. De keuze hangt af van het type dak en de blootstelling aan het klimaat.

Hoeveel bevestigingspunten zijn er nodig voor een zonnepaneel?

Standaardconfiguratie: 4-6 bevestigingspunten per paneel (2-3 dwarsrails met haken op een afstand van 0,8-1,2 m). In blootgestelde gebieden (windzone 3-4 in Frankrijk, Belgische kust): 6-8 punten met een kleinere overspanning tussen de rails van 0,8-1,0 m. Rand- en hoekpanelen moeten worden verstevigd met extra ankers (drukcoëfficiënten verhoogd met 50%).

Kan ik zelf zonnepanelen op mijn dak installeren?

Technisch gezien wel voor kleine zelfbouwinstallaties (<3 kWp), maar met belangrijke kanttekeningen: 1) Gevaarlijk werk op hoogte, 2) Verplichte kennis van bouwvoorschriften, 3) Fabrieksgaranties vervallen vaak, 4) De woningverzekering kan dekking weigeren. Wattuneed raadt aan om een gecertificeerde installateur in te schakelen (QualiPV in Frankrijk, elektrische certificering in België) die Eurocode-conformiteit en luchtdichtheid garandeert.

Wat is de levensduur van een fotovoltaïsch montagesysteem?

Een Eurocode-conform systeem, gemaakt van hoogwaardige materialen (geanodiseerd aluminium, roestvrij staal A2/A4), biedt een levensduur van meer dan 25 jaar met minimaal onderhoud. De aluminium rails en roestvrijstalen haken hebben een garantie van 10-15 jaar tegen corrosie en breuk. Jaarlijkse inspecties en controles na een storm maken het mogelijk om eventuele schade vroegtijdig te detecteren.

Is de sneeuwlast in België en Frankrijk hetzelfde?

Nee, elk land hanteert zijn eigen nationale bijlage bij Eurocode 1. België hanteert een systeem gebaseerd op hoogte met belastingen variërend van 0,50 tot 1,20 kN/m² (50-120 kg/m²). Frankrijk hanteert een systeem van geografische zones (A1 tot en met E) met belastingen van 0,45 tot 3,50 kN/m², afhankelijk van de regio en de hoogte. In de praktijk hebben vlakke gebieden een vergelijkbare belasting (50-65 kg/m²), maar bergachtige gebieden in Frankrijk (Alpen, Pyreneeën) kunnen een veel hogere belasting hebben.

Over Wattuneed
Wattuneed SPRL is de Belgische specialist in fotovoltaïsche en hernieuwbare energieoplossingen. Wij bieden een compleet assortiment Eurocode-gecertificeerde montagesystemen , hoogwaardige zonnepanelen en hybride omvormers voor particulieren, installateurs en bedrijven in België en Frankrijk. Ons technisch team ondersteunt u bij de dimensionering, naleving van de regelgeving en de succesvolle implementatie van uw zonne-energieprojecten.
📍 Hoofdkantoor: België | 🌐 Website: www.wattuneed.com | 📞 Technische ondersteuning: support.wattuneed.com