Fotovoltaïsche installaties: grond vs. dak - Hoe maak je de beste keuze?

Fotovoltaïsche installaties: hoe kies je tussen grond en dak?

Geconfronteerd met de energietransitie en de almaar stijgende elektriciteitsprijzen wenden veel particulieren en professionals zich tot zonne-energie om hun eigen elektriciteit te produceren. Er moet echter vanaf het begin van het project een cruciale vraag worden gesteld: moeten fotovoltaïsche systemen op de grond of op het dak worden geïnstalleerd? Deze beslissende keuze beïnvloedt niet alleen de prestaties van je installatie, maar ook de kosten, de integratie in het landschap en de duurzaamheid.

Bij Wattuneed, specialist in apparatuur voor hernieuwbare energie, werken we dagelijks samen met onze klanten om hen te helpen de juiste keuze te maken. Onze ervaring heeft ons geleerd dat elke situatie uniek is en een persoonlijke analyse verdient.

Fotovoltaïsche installaties op het dak: de meest verspreide optie

De installatie van zonnepanelen op het dak is momenteel de voorkeursoplossing voor de meeste particulieren en veel bedrijven. Deze populariteit heeft een aantal belangrijke voordelen.

Voordelen van installaties op daken

• Optimalisatie van de beschikbare ruimte: Daken zijn vaak ongebruikte oppervlakken die nuttig kunnen worden gebruikt zonder het grondgebruik te beïnvloeden.
• Vereenvoudiging van administratieve procedures: In veel gevallen zijn de administratieve procedures eenvoudiger dan voor installaties op de grond, vooral op het gebied van stadsplanning.
• Bescherming tegen vandalisme: Door hun verhoogde positie zijn ze minder toegankelijk en dus minder kwetsbaar voor opzettelijke schade.
• Minder impact op het landschap: Omdat ze vaak minder zichtbaar zijn vanaf de grond, passen ze over het algemeen beter in het omringende landschap.

Technische criteria voor optimale installatie op daken

Om de opbrengst van een dakinstallatie te maximaliseren, moet rekening worden gehouden met een aantal factoren:

• Oriëntatie: Idealiter op het zuiden, met een aanvaardbare tolerantie voor oost-west met een licht opbrengstverlies.
• Helling: De optimale hoek ligt meestal tussen 30° en 35° op onze breedtegraden, maar een aanpassing aan de bestaande dakhelling is vaak het voordeligst.
• Afwezigheid van schaduw: Elk obstakel dat schaduw werpt (schoorsteen, boom, naburig gebouw) kan de productie aanzienlijk verminderen.
• Dakstructuur en leeftijd: De draagkracht van het dak en de algemene staat ervan moeten worden beoordeeld om de veiligheid van de installatie op lange termijn te garanderen.

"Na de installatie van 16 panelen op ons dak op het zuidwesten is onze elektriciteitsrekening met 70% gedaald. De visuele integratie is perfect en we hebben geen nuttige ruimte in onze tuin verloren."

-

Familie Bernard, Luik

Om te weten of uw dak geschikt is voor de installatie van zonnepanelen, kunt u contact opnemen met onze experts die een gepersonaliseerde studie van uw situatie kunnen uitvoeren.

Beperkingen van dakinstallaties

Ondanks de vele voordelen hebben installaties op daken bepaalde beperkingen:

• Complexiteit van de installatie: Werken op hoogte vereist specifieke veiligheidsmaatregelen en verhoogt de technische moeilijkheidsgraad van de installatie.
• Opgelegde configuratie: U hebt te maken met de bestaande oriëntatie en helling van uw dak, die soms niet optimaal zijn.
• Oppervlaktebeperkingen: De grootte van de installatie wordt beperkt door de afmetingen van uw dak.
• Waterdichtheidsproblemen: Een slecht geïnstalleerd systeem kan de waterdichtheid van het dak in gevaar brengen.

Fotovoltaïsche installaties op de grond: een krachtig alternatief

Installaties op de grond komen minder vaak voor bij particulieren, maar zijn erg populair in de agrarische en industriële sector, en vormen een interessant alternatief als de omstandigheden goed zijn.

Voordelen van grondgebonden systemen

• Totale optimalisatie van oriëntatie en helling: In tegenstelling tot daken is het mogelijk om de panelen perfect te positioneren voor een maximale opbrengst.
• Eenvoudig onderhoud en service: Eenvoudige toegang betekent regelmatige reiniging en eenvoudigere technische interventies.
• Schaalbaarheid: Het is over het algemeen gemakkelijker om een installatie op de grond uit te breiden als de energiebehoeften veranderen.
• Natuurlijke koeling: Luchtcirculatie rond de panelen verbetert hun efficiëntie, vooral tijdens warme periodes.

Innovatieve technologieën voor systemen op de grond

Installaties op de grond profiteren van specifieke technologieën om hun prestaties te optimaliseren:

• Volgsystemen: Deze apparaten zorgen ervoor dat de panelen de hele dag het pad van de zon volgen, waardoor de productie tot 30% hoger ligt, afhankelijk van het model.
• Bifaciale structuren: De panelen vangen het licht van beide kanten op en profiteren van de straling die door de grond wordt gereflecteerd.
• Agrivoltaïsche oplossingen: Deze systemen combineren landbouwproductie en zonne-energie en maken dubbel gebruik van de grond.

"Als boer heb ik een 100 kWp op de grond gemonteerde energiecentrale geïnstalleerd op een stuk grond met een lage vruchtbaarheid. Dankzij het trackingsysteem kan ik 15% meer elektriciteit produceren dan met een vaste installatie, terwijl ik mijn schapen onder de panelen kan laten grazen."

-

De heer Dupont, landbouwer in de regio Namen

Ontdek ons volledige assortiment apparatuur voor fotovoltaïsche installaties op de grond, inclusief innovatieve structuren die aangepast zijn aan alle soorten terrein.

Specifieke beperkingen voor installaties op de grond

Projecten voor installaties op de grond hebben te maken met een aantal belangrijke beperkingen:

• De behoefte aan voldoende grond:
• Een installatie op de grond neemt ruimte in die niet voor andere activiteiten kan worden gebruikt (behalve in het geval van zonneboerderijen).
• Complexere administratieve procedures:
• Afhankelijk van de grootte en de locatie is meestal een bouwvergunning vereist.
• Grotere impact op het landschap: De installatie is zichtbaar in de omgeving en kan weerstand oproepen van buren.
• Verhoogd risico op vandalisme: De toegankelijkheid maakt ze kwetsbaarder, waardoor soms extra veiligheidsmaatregelen nodig zijn.

Vergelijkende analyse: grond versus dak

Om u te helpen de meest geschikte keuze voor uw situatie te maken, vindt u hier een gedetailleerde vergelijkende tabel van de twee oplossingen:

(

Economische analyse van fotovoltaïsche installaties

Installatiekosten en rendement op investering

De kosten van een fotovoltaïsche installatie variëren aanzienlijk afhankelijk van het type en de grootte. In 2025 kunnen de volgende trends worden waargenomen:

• Installatie op het dak: Tussen €1.500 en €2.200/kWp voor een volledige installatie, inclusief panelen, omvormers, bevestigingen en arbeidskrachten.
• Installatie op de grond: Tussen €1.300 en €1.800/kWp, over het algemeen minder duur per kWp voor grote centrales dankzij schaalvoordelen.

De terugverdientijd hangt af van een aantal factoren:

• De initiële kosten van de installatie
• Jaarlijkse productie (beïnvloed door oriëntatie, helling en geografische locatie)
• De elektriciteitsprijs en de te verwachten trend
• Huidige ondersteuningsmechanismen (premies, feed-in tarieven, groenestroomcertificaten)

Casestudy met cijfers

Geval 1: residentiële dakinstallatie

• Geïnstalleerd vermogen: 6 kWp
• Totale kosten: €12.000 (na aftrek van subsidies)
• Jaarlijkse productie: 5.400 kWh/jaar
• Jaarlijkse besparingen/inkomsten: €1.200/jaar
• Rendement op investering: 10 jaar

Geval 2: Professionele installatie op de grond

• Geïnstalleerd vermogen: 100 kWp
• Totale kosten: €130.000 (na aftrek van subsidies)
• Jaarlijkse productie: 105.000 kWh/jaar
• Jaarlijkse besparingen/inkomsten: €15.750/jaar
• Rendement op investering: 8,5 jaar

Gebruik onze rentabiliteitssimulator om het economische potentieel van je fotovoltaïsche project nauwkeurig te beoordelen.

Aanbevelingen op basis van uw profiel

Voor particulieren

Eigenaars van eengezinswoningen geven over het algemeen de voorkeur aan op het dak gemonteerde systemen om een aantal redenen:

• Beperkte beschikbare ruimte op de grond
• Optimaal gebruik maken van een reeds bebouwd gebied
• Esthetische integratie met het gebouw
• Vereenvoudigde administratieve procedures

Aanbeveling: Als uw dak op het zuidoosten tot zuidwesten ligt, een helling tussen 20° en 45° heeft en niet erg in de schaduw ligt, is een daksysteem vaak de ideale oplossing.

Voor landbouwers

De landbouwsector heeft over het algemeen twee haalbare opties:

• Grote sheddaken: Grote oppervlakken die vaak goed georiënteerd en gemakkelijk te gebruiken zijn
• Systemen op de grond: Minder productieve grond kan worden gebruikt voor agrivoltaïsche energie

Aanbeveling: Voor landbouwbedrijven met minder vruchtbare grond of grond die moeilijk te bewerken is, vormen grondgebonden systemen met volgsystemen een bijzonder interessante mogelijkheid om het inkomen te diversifiëren.

Voor bedrijven en industrie

Bedrijven kunnen verschillende benaderingen overwegen, afhankelijk van hun vastgoedsituatie:

• Daken van industriële of commerciële gebouwen: Over het algemeen vlak en groot, ideaal om het geïnstalleerde vermogen te maximaliseren
• Luifels van parkeergarages: Tussenoplossing om optimaal gebruik te maken van parkeerplaatsen
• Krachtcentrales op de grond: Voor bedrijven met ongebruikte grond

Aanbeveling: Bedrijven moeten de voorkeur geven aan een aanpak met zelfconsumptie, waarbij de dimensionering wordt aangepast aan hun verbruiksprofiel en waarbij verschillende oplossingen kunnen worden gecombineerd om de zelfproductiesnelheid te maximaliseren.

Wettelijk kader en financiële steun

In Frankrijk

Het Franse regelgevingskader maakt een duidelijk onderscheid tussen de twee soorten installaties:

• Installaties op het dak: Een eenvoudige voorafgaande verklaring van werken is over het algemeen voldoende voor installaties van minder dan 3 kWp. Daarboven kunnen de formaliteiten complexer worden, afhankelijk van de gemeente en het gebied waarin de installatie zich bevindt.
• Installaties op de grond: Voor elke installatie op de grond met een vermogen van meer dan 3 kWp of een hoogte van meer dan 1,80 m is een bouwvergunning nodig.

De belangrijkste vormen van steun in 2025 zijn

• Premie voor zelfverbruik (tot €380/kWp)
• Verlaagd btw-tarief van 10% voor installaties van minder dan 3 kWp
• Gesubsidieerd feed-in tarief voor elektriciteit die aan het net wordt geleverd

In België

Het Belgische kader heeft een aantal specifieke regionale kenmerken:

• In Wallonië: Het mechanisme van groenestroomcertificaten is nog steeds van kracht, met geleidelijke wijzigingen aan het meetsysteem.
• In Vlaanderen: Het compensatiesysteem is vervangen door het prosumententarief en installatiebonussen.
• In Brussel: Er zijn specifieke bonussen beschikbaar afhankelijk van de categorie van de aanvrager.

Voor installaties op de grond is over het algemeen een stedenbouwkundige vergunning vereist, met voorwaarden die variëren naargelang de gemeente en het gebied dat onder het sectorplan valt.

Onderhoud: sleutelfactoren in duurzaamheid

Onderhoud van dakinstallaties

Dakinstallaties vereisen specifiek onderhoud:

• Reiniging: Minder frequent vanwege de helling, die zelfreiniging door regen bevordert, maar complexer om uit te voeren
• Structurele inspectie: Periodieke controle van bevestigingen en waterdichtheid
• Elektrische inspectie: Jaarlijkse controle van aansluitingen en prestaties om eventuele afwijkingen op te sporen

Gemiddelde jaarlijkse onderhoudskosten: €15-25/kWp

Onderhoud van systemen op de grond

Systemen op de grond stellen andere eisen:

• Schoonmaken: frequenter omdat de panelen meer worden blootgesteld aan stof en vuil, maar gemakkelijker uit te voeren
• Onderhoud van de grond: Regelmatig maaien van de vegetatie om schaduw te voorkomen en de toegang te vergemakkelijken
• Onderhoud van mechanische systemen: In het geval van trackers, onderhoud van bewegende onderdelen

Gemiddelde jaarlijkse onderhoudskosten: €20-30/kWp

Lees meer over onze preventieve onderhoudscontracten voor alle soorten fotovoltaïsche installaties om de optimale prestaties van je installatie op lange termijn te garanderen.

Vaak gestelde vragen

Heb ik een bouwvergunning nodig voor een fotovoltaïsche installatie?

In Frankrijk is voor installaties op daken een eenvoudige verklaring van voorbereidende werkzaamheden meestal voldoende voor installaties van minder dan 3 kWp. Voor installaties op de grond is een bouwvergunning vereist als het vermogen meer dan 3 kWp of de hoogte meer dan 1,80 m bedraagt. In België verschillen de regels van gewest tot gewest, maar over het algemeen is een bouwvergunning vereist voor installaties op de grond, terwijl installaties op het dak soms kunnen worden vrijgesteld, afhankelijk van hun integratie.

Welke financiële steun is er beschikbaar voor het installeren van zonnepanelen?

De steun varieert van land tot land en van regio tot regio. In Frankrijk is er de bonus voor eigenverbruik, verlaagde btw en gesubsidieerde feed-in tarieven. In België verschilt het systeem van regio tot regio, met groene certificaten in Wallonië en specifieke bonussen in Vlaanderen en Brussel. In beide landen zijn ook laagrentende leningen beschikbaar om deze installaties te financieren.

Wat is de gemiddelde levensduur van een fotovoltaïsche installatie?

De gemiddelde levensduur van fotovoltaïsche panelen is 25 tot 30 jaar, met een prestatieverlies van ongeveer 0,5% per jaar. Omvormers hebben over het algemeen een kortere levensduur, tussen 10 en 15 jaar, en moeten tijdens de levensduur van de installatie worden vervangen. Montageconstructies, zowel op de grond als op het dak, zijn ontworpen om onder normale gebruiksomstandigheden minstens 25 jaar mee te gaan.

Hoe maak ik een keuze tussen een systeem op de grond of op het dak als ik beide opties heb?

Als je de mogelijkheid hebt om zonnepanelen zowel op de grond als op het dak te installeren, zijn er een aantal factoren die je keuze moeten bepalen: de oriëntatie en hellingshoek van je dak (als deze bijna optimaal zijn, kan dakmontage de voorkeur hebben), de beschikbare oppervlakte in verhouding tot je energiebehoeften, plaatselijke planologische beperkingen en het gebruik dat je van plan bent te maken van de grond (als het andere potentiële toepassingen heeft, heeft dakmontage de voorkeur). Er is vaak een persoonlijke technische en economische analyse nodig om de meest kosteneffectieve oplossing in uw specifieke geval te bepalen.

Zijn fotovoltaïsche installaties weerbestendig?

Moderne fotovoltaïsche installaties zijn ontworpen om extreme weersomstandigheden te weerstaan, zoals hagel, sneeuw en harde wind. Panelen worden getest om aanzienlijke hagelinslagen en zware sneeuwbelasting te weerstaan. Montagestructuren, zowel op de grond als op het dak, worden volgens de huidige normen berekend om de heersende wind in elke regio te weerstaan. Het is echter belangrijk om ervoor te zorgen dat de installatie wordt uitgevoerd door gekwalificeerde professionals die deze normen nauwgezet naleven om deze weerstand op lange termijn te garanderen.

Conclusie: maak de juiste keuze voor uw situatie

De keuze tussen een fotovoltaïsch systeem op de grond of op het dak hangt af van een aantal persoonlijke en contextuele factoren. Er is geen universeel betere oplossing, maar eerder configuraties die beter geschikt zijn voor elk specifiek geval.

Voor particulieren met een goed georiënteerd dak is een systeem op het dak over het algemeen de meest praktische en economische oplossing. Voor professionals met aanzienlijke energiebehoeften en beschikbare grond kunnen installaties op de grond een betere energieoptimalisatie en eenvoudiger onderhoud bieden.

In alle gevallen is een gepersonaliseerde studie die rekening houdt met alle technische, economische en regelgevende parameters essentieel om de meest geschikte keuze te maken.

De experts van Wattuneed staan voor u klaar om u te helpen de juiste keuze te maken en u de fotovoltaïsche oplossing aan te bieden die het beste past bij uw specifieke behoeften.

Ons contacteren

Wattuneed
Henripréstraat 12
4821 Andrimont
België
+32 87 45 00 34
info@wattuneed.com